Als het GFT niet gescheiden opgehaald wordt, gaat het de verbrandingsoven in. Dat moeten we niet willen omdat er in GFT veel stoffen zitten die nog prima gebruikt kunnen worden. Als het gescheiden wordt opgehaald wordt het veelal gecomposteerd. Logischer zou het zijn om het GFT voor compostering eerst te vergisten. Dan slaan we twee vliegen in een klap: we produceren biogas én digestaat als bodemverbeteraar. De compostopbrengst die overblijft na het vergisten is bijna even groot als wanneer het GFT meteen wordt gecomposteerd zonder te vergisten. Het is belangrijk dat GFT ook voor een deel gecomposteerd wordt. Deze compost blijft nodig voor bodemverbetering en voorkomt dat te veel veen moet worden ontgonnen voor de bereiding van potgrond.
Het Stroomschema biovergisting v2 laat zien hoe GFT-verwerking zich ontwikkeld van uitsluitend composteren naar verwerkingsmethoden met een hoogwaardiger gebruik van de grondstof. Door aan het composteren een vergistingsstap toe te voegen, kan uit GFT biogas worden gewonnen en omgezet naar energie.
Onderbenutte potentie
Als alle GFT in Nederland zou worden benut voor de productie van groen gas, kunnen circa 55.000 huishoudens van gas worden voorzien. Het gas is ook geschikt als transportbrandstof. Dat niet alle GFT wordt gebruikt in vergisters heeft meerdere redenen:
- Vervuild GFT is niet geschikt voor vergisting.
- Composteerders kunnen vaak toe met een lage poortfee waardoor zij gecontracteerd worden bij de aanbesteding van GFT.
- Het aanbod van GFT sterk seizoensgebonden, waardoor de GFT-vergisters in de winterperiode afhankelijk zijn van andere biomassastromen of hun productie moeten verlagen.
Potentieel verhogen door betere scheiding
De energieproductie uit GFT is te verhogen door een groter aandeel van groente en fruit (GF-deel) ten opzichte van tuinafval. Dit kan door in appartementen het GF-deel apart in te zamelen. Verder kan de organisch natte fractie (ONF-materiaal) uit huisvuil met GFT worden meevergist. Dat levert een hogere energieproductie op.
Van afval naar grondstof (VANG)
Nederlandse gemeenten zamelen jaarlijks ongeveer 1,4 miljard kilo GFT in. Toch belandt veel GFT, nog bijna de helft, bij het restafval. De rijksoverheid introduceerde daarom het programma Van Afval Naar Grondstof (VANG). Doel is om te komen van 250 kilo naar 100 kilo restafval per inwoner per jaar en 75 procent scheiding van huishoudelijk afval in 2020. Dat is de ambitie van het I&W, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de brancheorganisatie van publieke afvalbedrijven NVRD en Rijkswaterstaat.
Bereken de CO2-besparing
Hoogwaardige verwerking van GFT levert forse klimaatwinst op. Compost bindt CO₂ in de bodem en levert zo CO₂-besparing op. Met name compost in potgrond levert een flinke CO₂-besparing op. Als het materiaal eerst wordt vergist, dan pakt de CO₂-besparing nog vele malen beter uit.
Het CO₂-rekenmodel van de Vereniging Afvalbedrijven biedt inzicht in de CO₂-besparing van verschillende verwerkingsvarianten. Het model is een hulpmiddel voor verwerkers en gemeenten om de CO₂-besparing van de GFT-verwerking te berekenen. Ook is het geschikt om de toekomstige ontwikkeling van CO₂-reductie en het potentieel te bepalen.
Bereken hier je CO₂-besparing. (Excel bestand)
Rol van de gemeente
GFT-verwerking is aanbestedingsplichtig. De gemeente kan er ook voor kiezen het zelf te gaan verwerken, omdat zij op die manier hun CO₂-voetafdruk willen verkleinen. Of dit haalbaar is, hangt in grote mate af van de hoeveelheid beschikbaar GFT-afval. In verschillende regio’s van Nederland is na een openbare aanbesteding gekozen voor het vergisten van GFT. Lees hier meer over de rol van de gemeente in het benutten van groen afval.
Praktijkvoorbeelden
Bekijk het voorbeeld van GFT recycling bij de Meerlanden in deze video. Ook in Nijmegen rijden bussen op groen gas van GFT.
